De rechten van vaders bij een echtscheiding

Zondag vieren we Vaderdag – de uitgelezen gelegenheid om stil te staan bij de rol van vaders, ook binnen het familierecht. Bij een echtscheiding of relatiebreuk komen er uiteraard heel wat emoties kijken, maar ook tal van juridische vraagstukken. Vaders vragen zich vaak af welke rechten ze precies hebben als het gaat over hun kinderen. In deze blog lichten we de belangrijkste aandachtspunten toe.

Ouderlijk gezag: gedeelde verantwoordelijkheid na scheiding

Bijna altijd geldt in België het principe van gezamenlijk ouderlijk gezag. Dit betekent dat beide ouders – ook na een scheiding – samen belangrijke beslissingen nemen over hun kinderen. Denk aan keuzes over school, medische zorgen, religie, enzovoort.

• Uitzondering: enkel in uitzonderlijke omstandigheden (bijvoorbeeld in geval van ernstige verwaarlozing, misbruik of een volledig conflictueel ouderschap) kan de rechter beslissen om het ouderlijk gezag toe te wijzen aan één ouder.

Voor vaders betekent dit: ook na een echtscheiding blijft u, net als de moeder, in principe het recht behouden om betrokken te zijn bij en inspraak te hebben in fundamentele beslissingen over uw kind.

Co-ouderschap: wanneer is het mogelijk?

Co-ouderschap is een regeling waarbij het kind bij beide ouders evenveel tijd doorbrengt. 

• Hoe aanvragen? Co-ouderschap kan in onderling akkoord tussen ouders worden afgesproken, maar ook via de familierechtbank worden gevraagd.
• Wat kijkt de rechter na? De rechter zal steeds het belang van het kind centraal stellen. Factoren als de praktische haalbaarheid, de afstand tussen de woonplaatsen, communicatie tussen de ouders en de wensen van het kind spelen mee.
• Recht op co-ouderschap? Vaders (én moeders) hebben geen automatisch recht op co-ouderschap, maar vandaag de dag vinden rechters het belangrijk dat kinderen met beide ouders een hechte band kunnen onderhouden. Dus: als u als vader actief betrokken bent en de omstandigheden zijn gunstig, dan heeft u zeker een sterke uitgangspositie voor co-ouderschap.

Verblijfs- en omgangsregelingen: wat zijn de rechten van vaders?

Is co-ouderschap niet haalbaar, dan wordt er vaak gekozen voor een verblijfsregeling waarin het kind hoofdzakelijk bij één ouder verblijft, en de andere ouder omgangsrecht heeft.

• Minimale omgangsregeling: de andere ouder heeft recht op persoonlijk contact met het kind, tenzij zwaarwegende bezwaren (zoals veiligheid) zich voordoen.
• Vastlegging: verblijfsregelingen kunnen in onderling overleg (minnelijk of via bemiddeling) worden vastgelegd, maar indien er onderling geen overeenstemming is zal de familierechtbank beslissen.
• Feestdagen en speciale gelegenheden: ook voor bijzondere dagen zoals Vaderdag kan een regeling worden getroffen, zodat het kind bijvoorbeeld die dag bij de vader is.

Enkele praktische tips voor vaders

• Wees betrokken: toon uw engagement en betrokkenheid als ouder, zowel praktisch als emotioneel.
• Zoek overleg: probeer steeds een akkoord te vinden met de andere ouder. Een minnelijke regeling geniet de voorkeur boven een regeling opgelegd door de rechtbank.

Besluit: uw rechten als vader

Vaders hebben na een scheiding recht op inspraak en recht op contact met hun kinderen. Het is belangrijk om deze rechten te kennen en op te komen voor een gelijkwaardige band met uw kind. Het belang van het kind blijft steeds voorop staan, maar een goede communicatie en betrokkenheid bieden u als vader de beste kansen.

Heeft u vragen over uw rechten als vader of over een concrete regeling na een echtscheiding? Neem gerust contact op met Advocatenkantoor Paesen-Neyens-Dirckx. Wij staan u bij met praktisch advies en begeleiden u graag in elke stap van het proces.

Vragen of persoonlijk advies? Contacteer ons vrijblijvend via advocaten@paesenneyens.be of bel +32 (0)89 25 85 25.